‘Oma, hoe is het om dood te zijn?’
Eén van de vele vragen die mijn zoon heeft aan zijn oma, die overleed toen hij zijn eerste stapjes zette. De laatste tijd barstte hij ineens in huilen uit omdat hij haar mist en graag wil dat ze terugkomt.
Verdriet overnemen
Omdat kinderen verdriet over kunnen nemen, laten zien van de ouder, besluit ik een familieopstelling te doen. Tijdens deze opstelling neem ik opnieuw afscheid van mijn moeder: ‘zij daar, ik hier.’ Daarna wordt het rustiger bij mijn zoon, maar zijn vragen blijven.
Afgelopen weekend gingen we op een ‘trip down memory lane’ op zoek naar antwoorden. Van de boerderij, waar oma geboren werd, naar het huis waar ik opgroeide, naar haar favoriete plek, Noordwijk, waar haar as is uitgestrooid.
Hier luisteren we naar ‘breng me naar het water’, wat we draaiden bij haar afscheid. Op dat moment breekt de zon door en vliegt er een meeuw over de duinen.
‘Kijk, dat is oma, ze is vrij’, roept mijn zoon blij. Terwijl ik een traan wegpink zegt hij: ‘zullen we nu gaan, ik vind het saai.’
Leven en dood
Ik moet even schakelen en denk aan wat mijn begeleider zei tijdens de familieopstelling: ‘zet leven naast de dood zodat hij ziet dat zijn moeder leeft.’
We lopen terug naar het strand waar we samen naar beneden rennen, ravotten in het zand en onze reis afsluiten, in de zon, met een dekentje en appeltaart.
Dankbaar voor deze bijzondere reis met mijn zoon die me liet ervaren dat leven en dood er allebei kunnen zijn, naast elkaar.